Ons Praat met Edwin van der Walt

Edwin van der Walt speel die rol van Dap Smit in My Father’s War:  “Ek is Verlief op hierdie rol”

Deur Louw Mulder, Geredigeer deur Hanri Wondergem

Daar was oor die afgelope paar jaar ‘n oplewing in die Suid-Afrikaanse filmbedryf. Dit het tot gevolg dat Suid-Afrikaanse akteurs se loopbane fyn dopgehou word. Een van die Suid-Afrikaanse akteurs wat sy staal deur veelsydigheid wys, is Edwin van der Walt. Die eerste filmrol wat hy vertolk het was in Hollywood in my Huis. Vandaar het sy loopbaan vlam gevat en was hy te siene in Die Pro, Ballade vir ‘n Enkeling, Modder en Bloed, en nou, die lang verwagte My Father’s War.  Ons is die geleentheid gegun om dié akteur beter te leer ken.

As seuntjie van net nege jaar oud het Edwin sy passie vir toneelspeel uitgeleef deur byvoorbeel karakters soos Mr. Bean na te maak. Edwin het uitgeblink in rugby en dit oorweeg om dit sy loopbaankeuse te maak. ‘n Sameloop van omstandighede en ‘n passie vir toneelspeel het hom egter in ‘n ander rigting gestuur. Hy het by die Universiteit Stellenbosch ingeskryf vir ‘n BA-graad in Drama.

“Dit was in Stellenbosch waar ek gegroei het, en waar ek my toolkit gekry het om the act,” vertel hy oor die verhoog wat aanvanklik sy speelveld was. Die produksie, Bos, was sy eerste verhoogstuk, onder leiding van regisseur Marthinus Basson. Basson het ook die regie van A Cock and Bull Story, waarin Edwin saam met Dean-John Smith te sien is, behartig. “Teater was my pad na die rolprent bedryf toe, maar ek sal altyd terug keer teater toe. Dit is daar waar jy jou toolkit weer vol maak. Teater het ‘n ander fokus en hou jou nederig,” sê Edwin.

Drama is in sy are en met die lokket-treffers, Ballade vir ‘n Enkeling en Die Pro, het gehore aan Edwin se lippe gehang, angsbevange het hulle toegekyk hoe ‘n mede-karakter in sy arms sterf. “Emosionele tonele challenge ‘n akteur so baie,” verduidelik Edwin, “Ek self is ‘n sensitiewe en emosionele mens.” Daarom, sê Edwin het hy uit die staanspoor besluit om op ‘n emosionele vlak met sy karakters te verbind. “Sodat ek regtig kan voel wat daardie persoon op daardie stadium sou voel.”

Die Pro was die eerste rolprent wat vir Edwin uitgedaag het om diep in sy eie emosies te delf. Self het hy nog nooit ‘n baie goeie vriend aan die dood afgestaan nie. Hy vertel dat hy, saam met regisseur Andre Veltz, op ‘n emosionele reis moes gaan om die karakter beter te verstaan. “Ek moet gedruk word om te voel wat daardie persoon sal voel, om darem justice te doen daaraan vir iemand wie al regtig daardie seer gehad het.”

Dan is daar die kenmerkende toneel uit Ballade vir ‘n Enkeling: ‘n skreeuende Jacques Rynhard met sy pa in sy arms. Dié is pas noodlottig gewond. Jacques Rynhard dink hy het self die sneller getrek en die doodskoot gegee. “Voor daardie toneel, toe Jacques gedink het hy het sy pa dood geskiet, het ek myself afgesonder om in daardie zone in te gaan, om myself in te leef wat hy moes deurmaak, maar ek het besluit om rou in daardie oomblik in te gaan toe ons die toneel gaan skiet het. Dit was als in daardie oomblik.”

“Die maklikste emosies om te speel, is die wat die verste is, en die moeilikste emosies, is die wat naby is.” Hy probeer verduidelik: “Partykeer maak dit nie vir my sin nie. Ander kere doen dit.”

Edwin erken dat hy ‘n rebel-streep in hom het. Dan verwys hy na die “rebelse fase” wat hy in sy hoërskooljare beleef het. Maar dit spyt hom nie, hy kon daaruit leer en nou kan hy hom vereenselwig met ‘n karakter wat ‘n rebel is. “Ek wil nie net ‘n rebelse rol speel omdat dit nog ‘n rol is nie. Ek moet in detail verstaan hoekom daardie karakter rebels is, sodat elke rol nie dieselfde vertolk word nie.”

Met hierdie volwasse uitkyk op sy professie, is dit geen wonder dat hy in sy loopbaan reeds hoë hoogtes bereik nie. Die genre maak nie vir hom soveel saak soos die karakter nie. Sy karakter in My Father’s War is een van die eerste rolle wat hy vertolk waar die karakter ouer is. Dit maak die karakter meer ingewikkeld, aldus Edwin.

‘n Diep siel met baie liefde in sy hart, baie vrae oor die gebrek aan ondersteuning van sy pa, baie vrae oor die lewe en daarom die rebelse manier. Dit is wat Edwin verklap oor die karakter, Dap Smit. “Dap is ‘n komplekse jong man, soos ‘n seun sou wees wat op 19-jaar oud nog nie ‘n pa gehad het nie, en hom graag daar sou wou hê.” Dan voeg hy by: “Ek is verlief op hierdie rol.”

Oor die verhaal self het hy die volgende te sê: “Ek dink die verhouding tussen pa en seun, dit waaroor die storie gaan, is ‘n metafoor vir ander verhoudings. Die film gaan daaroor om vir mense te wys hoe hulle optree teenoor mekaar, en hòè eerlik en reguit hulle teenoor mekaar is. Ons steek soveel dinge vir mekaar weg, wat eintlik gesê moet word.” En dan ‘n brokkie wysheid: “Die waarheid sal jou vry maak, en dit is wat vir my ongelooflik is, dat die Smit familie die nodige stappe gevat het om weer gesond te word. Seer plekke moet eers rou word, voor dit gesond kan raak.”

Vir Edwin, was die hele My Father’s War –ervaring ‘n avontuur, ‘n ontdekkingsreis oor ‘n deel van die geskiedenis wat aan hom onbekend was. “Ek was geskok om te leer hoekom die grensoorlog gebeur het. Ek het met regte rekkies gepraat, wat my laat insien het waaroor die oorlog gegaan het… en nie gegaan het nie.” Met sy goeie vriend, Stian Bam aan sy sy (Stian vertolk die rol van Dap se pa) is die ontdekkingsreis aangepak. En dit was omtrent ‘n reis – veral die helikoptervlug met ‘n “regte rekkie vlieënier”. “Dit was so cool.”

Buiten vir Stian , vir wie Edwin baie respek het, is sy gunsteling Suid-Afrikaanse akteur Jacques Bessenger. Jacques was ook saam met Edwin in Ballade vir ‘n Enkeling en Modder en Bloed. “Jacques is so amazing, en ek het baie tyd vir hom. Sy spel kry iets reg wat min akteurs reg kry, en dit is basies om so min as moontlik te doen, deur so veel as moontlik daaruit te sê.” Van al die Afrikaanse rolprente die laaste tyd, was Sink Edwin se gunsteling: “Ek het dit gekyk by die Silwerskermfees en dit was die eerste film waar ek gevoel het Suid Afrika is besig om boundaries te skuif.”

Tyd vlieg in die teenwoordigheid van iemand soos Edwin van der Walt. Hy praat maklik oor sy filosofieë oor acting, die lewenslesse wat hy uit sy rolle leer. Hy lag en skert oor snaakse dinge wat al op stel gebeur het.

Edwin straal ‘n opregte menslikheid uit wat my tot die besef bring dat die rolprentstêrre op die silwerdoek maar ook net mens is. En na net dertig minute voel dit of ek en dié akteur al vir jare vriende is.

Vrye tyd is min vir Edwin, daarom sien hy sy mooie meisie nie so gereeld nie. As hy die dag tyd het, vang hy ook graag vis saam met sy pa. Hy werk tans aan Rock What You Got, potgooie van onderhoude met Suid-Afrikaanse akteurs, musikante, politici en entrepreneurs. Edwin voer self die onderhoude oor onder meer swaarkry tye, suksesverhale en lesse vir die jonges. Sy volgende uitdaging voor die kamera is die rolprent Jagveld, maar intussen wag daar ‘n lang toer deur Suid Afrika met A Cock and Bull Story.

Van ‘n arm outjie wat gebreide onderbroeke moes dra tot ‘n talentvolle skrywer wat die bullebakke in ‘n verbeteringskool moes oorleef. Van ‘n gebroke takhaar surfer boy van Vlakplaas, tot ‘n jong man wat amok maak in ‘n konsentrasiekamp tydens die boere oorlog… Edwin staan nie terug vir enige rol nie. Volgende, is hy te sien op die Grens as ‘n rebelse jong man wat deur die waarheid vry gemaak word. Sien Edwin van der Walt in My Father’s War, wat op 5 Augustus in fliek-teaters landwyds begin draai.